انواع زعفران و تفاوت های بین زعفرانها

احتمالا برای شما پیش آمده که زمانی که به دنبال خرید زعفران هستید نمی دانید چه نوع زعفران هایی وجود دارند. به همین دلیل از فروشنده راهنمایی می خواهید که کدام زعفران مناسب هدف شماست. ممکن است از نام برخی از انواع زعفران شگفت زده یا گیج شوید. خب خوشبختانه امروز قصد دارم شما را با انواع زعفران موجود در بازار اشنا کنم و کاربردها و روش شناخت انها را به شما نشان دهم.

البته اگر به دنبال صادرات زعفران هستید و می خواهید خرید عمده زعفران داشته باشید حتما این مقاله به کار شما می آید.

انواع زعفران معمولا بر اساس نحوه پاک کردن ،برش خردن و خشک کردن نام گذاری و تقسیم بندی می شوند. در کشورهای مختلف که در حال کشت زعفران هستند نام ها از اسم شهر ها گرفته می شود. مثلا زعفران کشمیر یا زعفران قائنات. خب وقتش رسیده برویم سراغ نام انواع زعفران ها .

انواع زعفران

زعفران نگین

یکی از مشهورترین نام ها زعفران نگین است. از بین انواع زعفران ها نام  نگین را زیاد خواهید شنید. زعفران نگین فقط از بخش قرمز رنگ کلاله زعفران است. و از کلاله که همان رشته نازک است بخش زرد و سفیدش جدا می شود.و تنها بخش قرمز می ماند. البته زعفران نگین را نیز به چند درجه مختلف کیفی تقسیم می کنند.

زعفران نگین از لحاظ ظاهر فیزیکی حجیم تر است و اصطلاحا رخ بهتری دارد.این ظاهر زیبا و کشیده یکی از دلایل جذابیت این نوع زعفران شده است.

از بین انواع زعفران های موجود در بازار خاصیت رنگدهی آن بسیار مشهور و زبان زد است . زعفران نگین عطر و بوی مسحورکننده ای دارد که باعث می شود تقاضای خرید و صادرات زعفران نگین بیشتر باشد.

اگر در بازار زعفران ایران درباره بهترین نوع پرس و جو کنید زعفران نگین گزینه اول است. هم بدلیل قیمت کمتر نسبت به زعفران سرگل و هم کیفیت رنگدهی نسبت به سایر زعفران ها.

گزان قیمت ترین زعفرانی که در ایران وجود دارد زعفران سرگل است که تقریبا بالاترین قسمت زعفران نگین است. برای صادرات زعفران عموما از زعفران نگین یا سوپرنگین استفاده می کنند قدرت رنگدهی (کروسین) دلیل اصلی انتخاب تجار است.

ویژگی های زعفران نگین:

• رنگ دهی بالایی دارد و کروسین بالای 150 است.
• سه شاخه کلاله از همدیگر جدا هستند و اتصالی بین سه شاخ وجود ندارد.
• در زعفران نگین قطعات چسبیده وجود ندارد.
• آخر کلاله ها به رنگ سفید نیست.
• پیچ خوردگی و فرخوردگی در زعفران نگین دیده نمی شود.

شاید کمی گیج شده باشید بنابراین وقت ان رسیده انواع زعفران نگین را بشناسید

زعفران نگین بر اساس روش جداسازی و فراوری می تواند نام های مختلفی به خود بگیرد و ویژگی های خاصی داشته باشد.

زعفران سوپرنگین

زعفران سوپرنگین به دلیل داشتن درجه بیشتری از رندگدهی و عطر جزء برترین ودرجه یک ترین زعفران بازار شناخته می شود. کیفیت و قیمت زعفران سوپرنگین بالاترین درجه را دارد.

صادرات زعفران سوپرنگین به کشورهای مختلفی مثل اسپانیا امارات ژاپن و کشورهای آسیایی انجام می شود. البته این زعفران به خاطر قیمت بالاتر بیشتر مناسب قشر متوسط به بالا است. در بازار ایران همیشه برای کلمه نشان دادن کیفیت بالا از کلمه ممتاز یا سوپر استفاده می شود. عموما به زعفران نگین بسیار با کیفیت زعفران سوپرنگین می گویند. که می توانید با مشاهده برگه آزمایش به این موضوع پی ببرید.

زعفران نگین درجه دو

این نوع زعفران در بازار به عنوان زعفران نگین با کیفیت متوسط به بالا شناخته می شود. در بین انواع زعفران صادراتی این گزینه نیز مناسب صادرات است.

زعفران نگین پرسی

همانطور که حدس می زنید این اسم را به دلیل نحوه خشک کردن ان گذاشته اند. زعفران نگین زمانی که با استفاده از پرس یا اتو خشک می شود به ان زعفران نگین پرسی می گویند. زمانی که سر کلاله زعفران را تحت فشار فیزیکی یا فشار هوا قرار دهیم به شکل شمشیر یا تخت در می اید .

این نوع زعفران تازه در بین بعضی از بازاریان باب شده است و برخی از افراد برای صادرات زعفران از این نوع استفاده می کنند. بیشتر هم به دلیل فرم شمشیری بودن ان.

زعفران سرگل

زعفران سرگل به بالاترین بخش کلاله زعفران می گویند. زمانی که از ابتدای کلاله یا همان سر قلم قسمت کوتاهی جدا می شود به ان زعفران سرگل می گویند.به همین دلیل زعفران سرگل بسیار کوچکتر است و قد ان تقریبا نصف زعفران نگین است. زعفران سرگل چون از بالاترین قسمت قرمز رنگ کلاله انتخاب شده است رنگدهی و عطر و طعم بهتری دارید.

در برگه های آزمایش نیز شما شاهد عدد های بالا هستید مثلا کروسین یا همان قدرت رنگدهی آن بالای 250 است.

در زعفران سرگل شما فقط قرمز پررنگ می بینید . بنابراین اگر بخش زرد رنگی که همان ریشه زعفران است دیدید مطمئن باشید زعفران سرگل نیست. در عکس بالا می تاوانید تفاوت ها را مشاهده کنید. در بین انواع زعفران صادراتی سرگل گران قیمت ترین و لوکس ترین زعفران ایرانی است.

در خارج از ایران زعفران سرگل را با نام all red یا تمام قرمز می شناسند. البته نام های دیگر هم بر ریو سرگل می گذارند مثل سرریشه،سرقلم و ممتاز اما اغلب در بازار زعفران سرگل است.

زعفران سرگل چه ویژگی هایی دارد؟

• تمامی رشته ها یا همان کلاله ها جدا از هم هستند.
• رنگ انها تماما قرمز است و اثری از زردی یا سفیدی در انها نمی بینید.
• چسبیده یا پیچ خورده نیستند.
• میزان درصد کروسین یا سافرانال در زعفران نگین در بالاترین حد خود است.

زعفران سرگل را برای مصارف درمانی خوراکی یا صنعتی استفاده می کنند. مثلا شربت های زعفرانی یا رستوران هایی که از زعفران در منوی خود استفاده می کنند.

زعفران پوشال

زعفران پوشال یکی دیگر از انواع زعفران ایرانی است. این زعفران دارای کلاله هایی به رنگ قرمز به همراه مقداری خامه (بین سه تا پنج میلیمتر) است.  منظور از خامه بخش سفید رنگ انتهای زعفران است. زمان ماندگاری و بقا این زعفران بیشتر است چرا که مقداری خامه به همراه خود دارد. در حالت عادی از هر 100 کیلو گل زعفران تقریبا یک کیلوگرم زعفران پوشال بدست می اید.

زعفران پوشال نسبت به زعفران دسته که نوع دیگری از زعفران ها است رنگدهی بهتری دارد چرا که درصد وجود کلاله در پوشال بیشتر از دسته است.

برخی از افراد معتقدند که چون زعفران پوشال همراه خامه است احتمال تقلبی بودن زعفران پایین می اید و یک روش برای تشخصی اثلی بودن یا تقلبی بودن زعفران است.

زعفران پوشال و ویژگی های آن

• در اخر کلاله رنگ سفید قابل دیدن است.
• در هم تنیده و فرخورده است.
• دارای تکه های به هم چسبیده نیست
• رشته ها به شکل کلاف بسته می شوند.

زعفران دسته با همان دخترپیچ

زمانی که می خواهند رشته اصلی زعفران را از گل جدا کنند و ان را به صورت یک جا دسته دسته کنند به ان زعفران دسته یا دخترپیچ می گویند. همانطور که از اسمش مشخص است زعفران ترکیبی از بخش قرمز و سفید یا همان کلاله و خامه است. بلندی و کوتاهی زعفران و کیفیت ان بستگی به فردی دارد که زعفران را پاک می کند.

به همین دلیل بعد از خشک شده همه رشته ها و دسته بندی شدن می تواند کیفیت هر دسته متفاوت باشد. البته حجم اصلی تقاضا زعفران مربوط به سایر زعفران ها است. در بین انواع زعفران این نوع به عنون زعفران پایه و اصلی محصوب می شود و بعد از جدا کردن بخش های مختلف به نوع های دیگر نام گذاری می شود.

زعفران ریشه

به بخش سفید رنگ رشته اصلی زعفران که در بالا از ان به نام خامه اسم بردیم می گویند ریشه زعفران یا زعفران ریشه که قابلیت رنگدهی ندارد . اما برخی از خواص زعفران را دارد. البته برخی از متقلبان زعفران با خرید ان و رنگ پاشی مصنوعی ان را به عنوان زعفران یا پودر زعفران به بازار عرضه می کنند. یا برخی از شرکت ها با استفاده از اسانس و پودر ریشه محصولات مکمل غذایی تهیه می کنند.

اگر قصد خرید زعفران در بازار داخلی دارید گزینه زعفران نگین مورد مناسبی است. اما برای صادرات زعفران اگر مشتری خارجی خوبی به دست اوردید می توانید از زعفران سرگل یا سوپرنگین استفاده کنید در غیر اینصورت اگر مشتری خارجی شما مایل به پرداخت مبلغ بالاتری برای زعفران نیست بهترین گزینه زعفران نگین برای صادرات است.

حالا وقتش رسیده با برخی از انواع زعفران در خارج از ایران آشنا شوید.

درباره زعفران هند

بیشتر تولید زعفران هند در دره کشمیر منطقه پامپوره در ایالت جامو و کشمیر هند که اب و هوای مناسبی برای پرورش زعفران دارد انجام می شود. در کشورهای اتحادیه اروپا نیز تلاش های متنوعی برای پرورش زعفران انجام شده است . از جمله دهکده کوچک سئیس موند در کانتون واله که سالانه چندین کیلوگرم تولید زعفران دارد.تا نقاطی در انگلستان و اتریش و المان اما هنوز راه درازی برای تولید در سطح بالا دارند. در مقیاس های کم نیز تاسمانی چین مصر فرانسه اسائیل مکزیک نیوزلند ترکیه کایفرنیا و افریقای مرکزی نیز در حال تولید زعفران هستند.

انواع زعفران در هند

در هند می توانید زعفران را بر اساس نوع برش کلاله ها یا بر اساس منطقه تقسیم بندی کنید . از نظر طبقه بندی جغرافیایی زعفران کشمیری بسیار معروف است و در سطح جهانی جایگاه برند قوی دارد. اما زعفران کشت شده در هند عمدتاً سه نوع است

زعفران لاچا، با کلاله‌هایی که فقط از گل‌ها جدا شده و بدون پردازش بیشتر خشک می‌شوند.

زعفران منگر که در آن کلاله‌ها از گل جدا می‌شوند، در آفتاب خشک می‌شوند و به‌طور سنتی فرآوری می‌شوند.

زعفران گوچی که همان لچه است، با این تفاوت که کلاله‌های خشک‌شده دومی در ظروف دربسته بسته‌بندی می‌شوند، در حالی که کلاله‌های اولی به‌صورت دسته‌ای به هم متصل شده‌اند که با نخ پارچه‌ای بسته شده است.

کروسین (استحکام رنگی)، سافرانال (طعم) و پیکروکروسین (تلخ) اشاره کرد